براساس اصل یکصد و هفتاد و پنجم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران باید در صدا و سیمای این نظام، آزادی بیان و نشر افکار با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور تأمین گردد. و در مقدمه قانون اساسی آمده است: «وسایل ارتباط جمعی (رادیو- تلویزیون) بایستی در جهت روند تکاملی انقلاب اسلامی در خدمت اشاعه فرهنگ اسلامی قرار گیرد و در این زمینه از برخورد سالم اندیشههای متفاوت بهره جوید و از اشاعه و ترویج خصلتهای تخریبی و ضد اسلامی جداً پرهیز کند…»
رسانه ملی متعلق به ملت ایران است و باید در جهت حفظ منافع ملی و حقوق شهروندی کوشا باشد و برنامههای خود را تنظیم و از پخش برنامهها و اظهارنظرها و مستندهایی که بدون اسناد معتبر ساخته شده و احیاناً با ارزش و اعتبار و آبروی فرد یا خانواده و گروه و دسته و قوم و طایفه و معتقدان به مذاهب و ادیان رسمی کشور خدشهای وارد میآورد خودداری نماید و اگر گاهی در اثر پخش برنامهای حیثیت و آبروی دیگری که حرمتش از کعبه بالاتر است به بازی گرفته شد فرصت اعاده حیثیت به وی بدهند و به فراموشی سپرده نشود.
«رویکرد صداوسیما همواره مورد نقد اغلب مردم و حتی جریانهای بسیار معتدل بوده است با اینحال این رسانه نشان داده که کمتر تغییری در جهتگیریهای افراطی خود ایجاد نخواهد کرد و همچنان بر رویه توهین به مخاطبان خود پافشاری میکند. تازهترین اتفاق در این زمینه، اظهارنظر یک مجری زن در برنامه زندهی شبکه افق است که در آن صراحتا اعلام میکند: «اگر کسی به وضعیت کنونی اعتقاد ندارد، جمع کند و از ایران برود.» پروانه سلحشوری نماینده مردم تهران در مجلس که خود مخاطب این اظهارات عجیب در تلویزیون بوده است، میگوید: یادم میآید چند سالی از انقلاب گذشته بود که آقای مصباح یزدی عین همین حرف را مطرح کرد که هرکس با ما نیست از کشور بیرون برود؛ ما در این کشور میخواهیم به کسانی که همفکرمان هستند، حکومت کنیم. اکنون نیز این دختر درست همین حرف را زده است. اما این کشور ارث پدری کسی نیست که چنین حرفهایی را مطرح کند. این مملکت مال مردم است و حاکمان و قدرتمندان هم برای مردم هستند و در خدمت آنها. باید دید که چطور یک مجری به خودش اجازه میدهد که چنین حرفهایی را در برنامه زنده تلویزیونی بزند؟!…»(1)
«پس از اعلام علت سقوط هواپیمای بوئینگ اوکراین در تهران انتظار میرفت صداوسیما نحوه عملکرد خود را تغییر دهد و سعی در آرام کردن خشم مردم و تلاش برای همدلی با مصیبزدگان واقعه کند، اما انتظارات بیجا بود صداوسیما به مسیر همیشگی خود ادامه داد و هیچ اقدام موثری انجام نداد و در عوض با برخی برنامههای خود به تخریب افکار عمومی دامن زد. صداوسیما پس از حادثه و پس از اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح عملکرد خبری قابل قبولی نشان نداد. پوشش خبری ماجرا ضعیف بود. بسیاری از مردم موضوع را از شبکههای ماهوارهای دنبال کردند. در حالی که این رسانه میتوانست نبض خبررسانی را به دست گیرد. حتی نشست خبری مهم سردار حاجیزاده به صورت زنده پخش نشد… در برنامه جهان آرا که از شبکه افق پخش میشود محمد صادق کوشکی و نادر طالبزاده دو فعال فرهنگی اصولگرا اظهارات عجیبی را مطرح کردند. از یکسو کوشکی به واکنشهای هنرمندان پرداخت و با اشاره به فراخوان… برای تجمع گفت: «50 نیروی سپاه در مرزهای شرق کشور هدف ترور قرار گرفتهاند، خانمی که فراخوان میدهی، اگر آن بچههای سپاه در مرز نبودند، دست امثال عبدالمالک ریگی…» از سوی دیگر نادر طالبزاده اساسا اهمیت این سقوط و واکنشها به آن را زیرسوال برد. او گفت: «از این اتفاقات ده تا دیگه هم بیفته، در مقابل اون اتفاق اصلی (حمله به پایگاههای آمریکا) هیچه!». طالبزاده افزود حادثه رخ داده شبیه به آن است که هواپیما به کوه برخورد کرده باشد! او تاکید کرد: «صحنه را گم نکنیم. قاطی پاتی نکنیم، چهار نفر جمع شدهاند میگویند چه و چه و اینها. از این موضوع عبور خواهیم کرد حواسمان باشد تصویر واقعه را فراموش نکنیم.»
سخنان کوشکی و طالبزاده با انتقادات تندی روبهرو شده است. کاربران زیادی از این تعجب کردهاند که کوشکی چگونه استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است. درباره سخنان طالبزاده نیز بسیاری آن را «توهین» به جانباختگان سانحه هواپیما دانستند. انجمن مستندسازان ایران در نامهای به علی عسکری رییس سازمان صداوسیما به شدت از سخنان کوشکی انتقاد کرده است…»(2)
نویسنده این سطور در برابر سخنان زشت و ناپسندی که عدهای خطاب به گروه کثیری از شهروندان و هموطنان یا با اشاره و کنایه و یا با صراحت خطاب به بعضی از ایرانیان از طریق رسانه ملی اظهار نمودند مناسب میداند در چهل و یکمین سال پیروزی انقلاب اسلامی نظر خوانندگان آیینه یزد را به پاسخ بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران به پرسشهای تعدادی از خبرنگارانی که در پاریس در آبان ماه سال 1357 مطرح نمودند جلب نماید امام(ره) در جواب سؤالی که از نحوه حکومت اسلامی میپرسند میگویند: «من امیدوارم که حکومت اسلامی در ایران تشکیل شود و مزایایی که در حکومت اسلام هست بر بشر روشن گردد تا بشریت بفهمد که اولاً اسلام چگونه است و روابط بین حکومت و ملتها چه روابطی است و طرز اجرای عدالت به چه صورت است و شخص اوّل مملکت در زندگی با رعیت هیچ فرقی ندارد. اگر چنانچه بعضی از مزایای اسلام را مردم بفهمند، امید این است که همه به اسلام روبیاورند. در حکومت اسلام، شخص اول که خلیفه مسلمین است، زندگی عادیش در عرض فقیرترین افراد و یا پایینتر از آن است. و عدالت اجتماعی و برنامههایی را که اسلام اجرا میکند به مصلحت تمام طبقات است، این نوع حکومت سابقه ندارد… ما میخواهیم، اسلام را، لااقل حکومتش را به یک نحوی که با حکومت اسلام در صدر اسلام شباهت داشته باشد اجرا بکنیم تا شما معنی درست دموکراسی را به آن حدی که هست بفهمید و بشر بداند که آن دموکراسی که در اسلام است با این دموکراسی معروف اصطلاحی که دولتها و رؤسای جمهور و سلاطین ادعا میکنند بسیار فرق دارد… خبرنگاران از امام خمینی میپرسند: حضرت آیتا…، چندی است که اقلیتهای مذهبی مثل یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان احساس ترس و ناراحتی میکنند. وضعیت آینده آنها را در یک حکومت اسلامی چگونه میبینید و چه نظری دارید؟ بخصوص که در کشورهای غربی اینگونه برخوردها را با اقلیتها بعنوان یک نوع نژادپرستی تلقی میکنند… امام پاسخ میدهند: تمام مطالبی که اخیراً پخش شده، تبلیغاتی است که شاه برضد این نهضت به راه انداخته است. اسلام نسبت به این اقلیتها احترام قائل است. این شاه است که میخواهد با این حرفها، نهضت ما را آلوده کند. باید غرب متوجه باشد که اسلام نسبت به اقلیتهای مذهبی بسیار با احترام رفتار میکند. من بارها گفتهام که آنان در ایران آزادانه مراسم خود را انجام میدهند و ما موظفیم از آنان نگهداری نماییم… و در پاسخ این سؤال که پرسیده میشود: آیا در حکومت اسلامی، مارکسیستها آزادی عقیده و آزادی بیان عقیده دارند؟ و آیا در حکومت اسلامی مارکسیستها آزادی انتخاب شغل دارند؟ اعلام مینمایند در حکومت اسلامی همه افراد دارای آزادی در هرگونه عقیدهای هستند و لیکن آزادی خرابکاری را ندارند. در اسلام آزادی انتخاب شغل بر هر فردی برحسب ضوابط قانونی محفوظ است…»(3)
بنابراین نه تنها رسانه ملی بلکه نویسندگان، گویندگان، اصحاب رسانه، ائمهجمعه و جماعات، خطیبان و دارندگان تریبونهای رسمی بویژه مدیران، کارگزاران و حاکمان باید برادران دینی و هموطنان را از هر نژاد و قوم و زبان و مذهب میباشند محترم بشمارند و حرمت عموم شهروندان و ساکنان این سرزمین را رعایت نمایند و بدانند مولای متقیان وقتی مالکاشتر نخعی را به عنوان والی مصر قرار داد در فرمانی که فرازهایی از آن به شرح زیر درج میگردد مکرراً توصیه و سفارش فرمود که کارگزار آن حضرت باید زندگی مردم و رعیت اعم از مسلمان و غیرمسلمان را سر و سامان بخشد. «…اهداف این فرمان و اجرای آن عبارتست از وصول مالیات از آن کشور و جهاد با دشمنان و اصلاح مردم و آزادسازی شهرهای آن… بدان ای مالک که مردم در همه امور و شئون تو همانگونه نظاره خواهند داشت که تو در امور و شئون حکام گذشته نظاره میکردی و درباره تو همان را خواهند گفت که تو خود درباره آنان میگفتی… ای مالک رحمت و محبت و لطف بر مردم جامعه را به قلبت بفهمان و برای آنان درندهای خونخوار مباش که خوردن آنان را غنیمت شماری زیرا مردم بر دو صنفند یا برادر دینی تو هستند یا نظیر تو در خلقت (همنوع تو میباشند)… هرگز مگو من به مقام فرماندهی نصب شدهام فرمان میدهم باید اطاعت شوم زیرا این تلقین نابکارانه وارد کردن فساد در قلب است و عامل سستی و تزلزل در دین و نزدیک شدن به دگرگونیها… ای مالک مابین خدا و مردم از یک طرف و نفس و دودمان و هرکسی از رعیت که هوایی از او بر سر داری از طرف دیگر انصاف برقرار کن، اگر انصاف برقرار نکنی ستم ورزیدهای… باید بهترین امور در نزد تو متوسطترین آنها در حق و فراگیرترین آنها در عدالت و جامعترین آنها به رضایت مردم باشد زیرا غضب متن عمومی رضایت خواص را از بین میبرد و غضب خواص در صورت وجود رضایت متن عمومی مردم بخشوده میشود… ای مالک دورترین و مبغوضترین مردم در نزد تو کسی باشد که بیشتر در صدد پیدا کردن و ابراز عیوب مردم است زیرا در مردم عیوبی است که شایستهترین انسانها برای پوشاندن آنها زمامدار است… گره هر کینه را از دلهای مردم باز کن و عامل هرگونه عداوت را از خود قطع کن و از هر چیزی که برای تو واضح نیست چشم بپوش…»
مولای متقیان در آن فرمان و دستورالعمل مبارک توجه به امور زندگی مردم، رعایا، همنوع و برادر دینی و همه ساکنان سرزمین مصر و بهرهبرداری از علم عالمان و حکمت حاکمان و کمک به بینوایان و حاجتمندان را مورد عنایت و توجه قرار داده است و موکداً یادآور شده است ای مالک! تو و مردم. ای مالک توجه به امور مردم، ای مالک رسیدگی به حل مشکلات و گرفتاریهای مردم، توده ناس، آنانکه باید مورد توجه تو باشند عامه مردمند.
رعیت عبارت است از تودههای گوناگون ملت فارغ از دین و رنگ و نژاد و قومیت و هر نوع تفکر و دیدگاه و اندیشهای: این نگاه امام امیرالمومنین را ببینید و آن نگاه که میگوید هرکس با ما نیست علیه ماست. اگر نمیخواهند همچون ما باشند از این مملکت بروند. یا آن دیگری میگوید هرکس نمیخواهد رای بدهد برود گم شود!! آیا این اندیشه و تفکر غیر از حرف پهلوی دوم در جریان حزب رستاخیز بود که میگفت هرکس نمیخواهد با ما باشد پاسپورتش آماده است بیاید بگیرد و از این مملکت برود!!؟ این کجاندیشیها و تفکرات متحجرانه با افکار و اندیشهها و تعالیم عالیه اسلام و سخنان بنیانگذار جمهوری اسلامی را تفاوت از زمین تا آسمان است.
بیجهت نیست که عدهای بحق صدا و سیما را «صدا و سیمای میلی و نه ملی» لقب دادهاند. وسعت مشرب و دیدگاه وسیع امام(ره) در اندیشههای اجتماعی آن مرد بزرگ کمنظیر بود و متاسفانه بعضی از تفکرات حاکم بر صدا و سیما امروز میانهای با آن اندیشه ناب ندارد. از خدای بزرگ میطلبیم که به مدیران، سیاستگذاران کشور و تصمیمسازان و تصمیمگیران این رسانه بزرگ قدرت تحلیل و برداشت درست از بیانات و افکار و اندیشههای ارزشمند را عنایت کند. چنین باد.
رضا سلطان زاده – مدیرمسئول
پینوشتها:
1- همشهری آنلاین، 26/10/98
2- فرارو، 24/11/98
3- کتاب طلیعه انقلاب اسلامی (مصاحبههای امام خمینی در نجف، پاریس، قم)، صفحه 87 تا 106، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ 1362
- نویسنده : رضا سلطان زاده
- منبع خبر : خبرگزاری فردا
جمعه 27,سپتامبر,2024